06.03.2023 10:22 Son Güncelleme: 06.03.2023 10:24 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Şubat ayında besin fiyatlarının sebze, kırmızı et ile süt ve süt ürünleri öncülüğünde yüksek bir oranda artmaya devam ettiğini kaydetti.
Şubat ayı Fiyat Gelişimleri Raporu’nda şu şekilde denildi:
“Tüketici tutarları şubat ayında yüzde 3,15 oranında artmış, senelik enflasyon 2,50 puan azalışla yüzde 55,18 seviyesine gerilemiştir. Bu zamanda senelik enflasyon enerjide belirgin olmak suretiyle tüm ana gruplarda düşüş kaydetmiştir. Enerji fiyatlarında, kur ve emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak, son aylardaki ılımlı seyir sürmüştür. Temel mal grubunda da bu zamanda aylık artışların yavaşladığı izlenmiştir. Hizmetlerde fiyat artışı bundan önceki aya nazaran yavaşlamakla beraber, yiyecek hizmetleri, eğitim ve bakım-onarım benzer biçimde kalemler öncülüğünde nispeten yüksek seyretmiştir. Kirada aylık artış oranı bundan önceki aya kıyasla mühim seviyede gerilemiştir. Öte taraftan, besin tutarları sebze, kırmızı et ile süt ve süt ürünleri öncülüğünde yüksek bir oranda artmaya devam etmiştir. Şubat ayında üretici tutarları aylık artışı enerji fiyatlarındaki belirgin gerilemenin katkısıyla zayıflamıştır. Bu görünüm altında, B ve C endekslerinde senelik enflasyon düşmüş, göstergelerin mevsimsellikten arındırılmış aylık artışı mühim seviyede yavaşlayarak ocak ayı öncesindeki seviyelerine gerilemiştir.
DEĞERLENDİRMELER
Şubat ayında tüketici tutarları yüzde 3,15 oranında artmış ve senelik enflasyon 2,50 puan azalarak yüzde 55,18 seviyesine gerilemiştir. Senelik değişiklik oranı B endeksinde 1,89 puan düşüşle yüzde 55,16, C endeksinde 2,39 puan azalışla yüzde 50,58 olmuştur.
Alt grupların senelik tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu zamanda ana grupların tamamında düşüş yaşanmıştır. Bundan önceki aya nazaran temel mallar, enerji, hizmet, alkol-tütün-altın ile besin ve alkolsüz içecekler gruplarının katkıları sırasıyla 1,19; 0,79; 0,28; 0,21 ve 0,03 puan azalmıştır.
EYT maratonu devam ederken cevabı en oldukça dört gözle beklenen sorular
Mevsimsellikten arındırılmış aylık artışlar önceki aya kıyasla B ve C endekslerinde belirgin şekilde yavaşlamıştır. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada yüksek seviyesini korurken, hizmet grubunda daha belirgin olmak suretiyle hizmet ve temel mallarda zayıflamıştır. Hizmet tutarları şubat ayında yüzde 3,14 oranında yükselmiş, grup senelik enflasyonu 0,78 puan azalarak yüzde 61,64 olmuştur. Bu zamanda senelik enflasyon kirada sınırı olan bir miktar yükselirken, iletişim ve öteki hizmetlerde yatay seyretmiş, ulaştırma ve lokanta-otel alt gruplarında azalış kaydetmiştir. Zamana bağlı fiyat ayarlamaları ve asgari ücret kaynaklı etkilerin mühim bir kısmının bundan önceki ayda gerçekleşmesi ile beraber hizmet grubunda aylık fiyat artışları alt gruplar genelinde yavaşlamıştır. Başta et olmak suretiyle besin tutarları kanalıyla girdi maliyetlerinden etkilenen lokanta-otel fiyatlarındaki aylık artış oranı önceki aya nazaran gerilemekle beraber yüksek seyretmiş, öteki hizmetler alt grubunda bakım-onarımın yanı sıra eğitim hizmetleri öne çıkan kalemler olmuştur. Şubat ayında kirada aylık artış yüzde 2,66 ile bundan önceki aya kıyasla mühim seviyede yavaşlamıştır. Ulaştırma hizmetleri aylık artışı havayolu ile yolcu taşıma ücretlerindeki belirgin düşüşün öncülüğünde yavaşlama kaydetmiştir.
Temel mal grubunda senelik enflasyon 3,76 puan düşüşle yüzde 41,06 olarak gerçekleşmiştir. Öteki temel mallarda daha belirgin olmak suretiyle, senelik enflasyon tüm alt gruplarda gerilemiştir.
Dayanıklı mal tutarları (altın hariç) yüzde 2,49 oranında artış kaydederken, otomobil (yüzde 4,11) ve mobilya (yüzde 3,12) bu gelişmeyi sürükleyen kalemler olmuş, son aylarda yüksek artışlar sergileyen beyaz eşya tutarları ise şubat ayında yatay seyretmiştir. Bu gelişmelerle, dayanıklı mal alt grubunda senelik enflasyon 1,09 puan düşüşle yüzde 44,93 seviyesine gerilemiştir. Öteki temel mallarda fiyatlar yüzde 1,14 oranında artarak önceki aylara kıyasla mühim bir yavaşlama göstermiş, alt grup senelik enflasyonu 8,38 puan düşüşle yüzde 48,48 olmuştur.
Ev ile ilgili temizlik malzemeleri ve konutun bakım-onarımı ile ilgili malzemeler fiyat artışlarıyla, evcil hayvanlarla ilgili ürünler ise fiyat düşüşüyle öne çıkan kalemler olmuştur. Giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar sürem indirimlerinin devam etmesiyle yüzde 1,89 oranında gerilemiş, alt grup senelik enflasyonu 2,61 puan azalışla yüzde 20,71 seviyesine düşmüştür.
Enerji tutarları yüzde 0,64 oranındaki artış ile ılımlı seyrini korumuştur. Böylelikle, bu grupta senelik enflasyon 5,02 puan azalarak yüzde 50,01 seviyesine gerilemiştir.
Bu zamanda, internasyonal propan ve bütan fiyatlarındaki gelişimleri takiben tüp gaz tutarları yüksek bir oranda (yüzde 7,89) artarken akaryakıt ve şebeke suyu fiyatlarındaki artış sınırı olan (sırasıyla yüzde 0,72 ve 0,47) olmuştur.
Besin ve alkolsüz içecekler grubu tutarları aylık bazda yüzde 7,36 oranında artmış, senelik enflasyon 1,67 puan azalarak yüzde 69,33 olmuştur. Senelik enflasyon işlenmemiş gıdada 2,67 puan düşüşle yüzde 66,13’e gerilerken, işlenmiş gıdada 0,31 puan artışla yüzde 73,87’ye terfi etmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler bu zamanda sebze grubunda daha belirgin olmak suretiyle taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etmiştir. Perakende sektöründeki fiyat sabitleme kampanyalarının sona ermesiyle şubat ayında süt ve süt ürünlerinde belirgin artışlar izlenmiştir. Buna ek olarak, kırmızı et, beyaz et, işlenmiş et ürünleri ve alkolsüz içecekler fiyat artışlarıyla öne çıkan öteki kalemler olmuştur.
Yurt içi üretici tutarları şubat ayında yüzde 1,56 oranında artmış, senelik enflasyon 9,85 puan azalarak yüzde 76,61 olmuştur. Senelik enflasyon alt grupların tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda enerji tutarları belirgin bir azalış (yüzde -4,47) göstermiştir. Aylık fiyat gelişimleri sektörler bazında incelendiğinde, elektrikli teçhizat fiyatlarındaki hızlanma öne çıkmaktadır.”
Son Dakika Haberler