12.03.2023 07:50 Son Güncelleme: 12.03.2023 07:57 Yeryüzünün belli alanlarında yağışlar kafi olmayınca kuraklık ortaya çıkar. Tarih onlarca imparatorluğun kuraklık ve kıtlık sebebiyle son buluş öykülerini anlatır. Sadece tarihteki imparatorlukların sonunu getiren kuraklık ve kıtlık tabiat olaylarıydı. Bugün karşı karşıya kaldığımız büyük soruna ise “tabiat vakası” deyip geçmek, ne yazık ki mümkün değil. Dünyayı bu hale getiren biz insanlarız. Ve ne yazık ki biz dünyayı kirlettik…
DÜNYAYI NE HALE GETİRDİK?
– Atmosferde normalde de bulunan karbondioksit benzer biçimde sera gazlarının miktarını arttırdık, bu yüzden iklim dengesi bozuldu.
– Sulak alanları kuruttuk.
– Sanayileşme, kurallara uymama, çevreyi gözetmeme su döngüsünü bozdu.
– Akarsu yataklarını değiştirdik.
– Su kaynaklarını ekolojik kurallara aykırı kullandık.
– Nüfus arttı, kirlilik çoğaldı.
– Dünyamızı koruyamadık.
– Sonuçta küresel ısınma, iklim değişikliği, su miktarının azalması, tarımsal ürünlerin azalması kısacası tüm dünyayı etkileyen ve bizlerin niçin olduğu dev gibi bir sorunla karşı karşıyayız.
“Ne kadar azca kar yağdı, ne kadar azca yağmur yağdı” diyerek, gözlerimizi gökyüzüne diktik, bekliyoruz. Bekliyoruz da mart ayının ortasına geldik. Bundan sonrasında ne kadar yağış olur, o yağışın ne kadar faydası olur tartışmalı… Bu pazar mevzumuz yağış olup olmayacağı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tahminler Daire Başkanı Yüksel Yağan ile konuştuk. Yağan tahminlerini şu şekilde söyledi:
– Dünden itibaren Türkiye, Balkanlar üstünden gelen yağışlı havanın tesiri altına girdi.
– Yağışların çoğu zaman yağmur ve sağanak, cenup ve iç kesimlerde yer yer gök gürültülü sağanak yağış şeklinde olmasını bekliyoruz.
– Hava sıcaklıklarının ise yurt genelinde mevsim normallerinin üstünde seyretmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz.
– Yağışın mart ayında mevsim normalleri civarında gerçekleşmesini öngörüyoruz.
– Yağışın nisan ayında Doğu Anadolu’nun şimal kesimlerinde mevsim normallerinin üstünde, öteki yerlerde ise mevsim normalleri civarında gerçekleşmesini tahmin ediyoruz.
– Mayıs ayında da yağışın güneydoğu kesimlerde mevsim normallerinin üstünde, öteki yerlerde ise mevsim normalleri civarında gerçekleşeceğini öngörmekteyiz.
KURAKLIĞIN ETKİSİNDEYİZ
Meteorolojinin bahar ayı öngörüleri bu. Problem geçirdiğimiz kış aylarında. Yüksel Yağan açık konuştu ve tabloyu gözler önüne serdi.
– Önümüzdeki 3 aylık süreçte mevsim normallerinde ve yer yer üstünde yağışlar beklemekteyiz.
– Fakat bu kış sıcaklıklar mevsim normalleri üstünde, yağışlar ise mevsim normallerinin altında oldu.
– Ülkemizin bölgelerine nazaran değişen şiddetlerde olmak suretiyle meteorolojik kuraklığın (yağış eksikliği) tesirinde olacağını değerlendiriyoruz.
BU YAĞIŞLAR YETER Mİ
Peki bundan sonrasında hep bu şekilde mi olacak? Şu demek oluyor ki kuraklık ana gündemimiz olarak duracak mı?
– Ülkemiz biliyorsunuz ki küresel iklim değişikliğinden en oldukça etkilenen Akdeniz Havzası’nda.
– Bundan dolayı devletimizde de küresel iklim değişikliğinin etkilerini görmeye başladığımız aşikâr.
– Dünya bugün net sıfır hedefine ulaşsa bile atmosferdeki sera gazlarının uzun ömürlü olması sebebiyle ısı artışları, şiddetli yağışlar, kuraklık benzer biçimde iklim değişikliği etkilerinin bir süre daha devam edeceğini düşünüyoruz.
– Küresel olarak bu tesirleri ansızın sıfıra indirmek neredeyse imkânsız.
– Buna karşın sera gazı salınımlarını küresel olarak azaltabildiğimiz müddetçe küresel ısınmanın etkilerinin de uzun seneler içinde azaltılması söz mevzusu olabilecek.
ORMANLARIN ÖNEMİ BÜYÜK
Orman yangınları süreci iyi mi etkiliyor sorusunu da yönelttim. Yüksel Yağan’ın yanıtı şu şekilde oldu:
– Ormanlar atmosfere salınan karbondioksitin (CO2) mühim bir kısmını yutarak, iklim değişikliğini azaltıyor.
– Orman yangınları hem bu pozitif etkiyi azaltıyor hem atmosfere çeşitli gazların, duman ve tozların yayılmasına sebep olarak iklimi negatif yönde etkiliyor.
DEPREM BÖLGESİNİ NE BEKLİYOR?
– Zelzele bölgesinde, bugünden itibaren aralıklarla beş gün süresince sağanak ve yer yer gök gürültülü sağanak yağış bekliyoruz.
– Yağışların zelzele bölgesindeki tüm illerimizde pazartesi, salı ve çarşamba günleri yer yer güçlü olacağını öngörüyoruz.
– Rüzgârın ise cumartesi gününden itibaren Malatya, Elazığ ve Kahramanmaraş’ta, pazar gününden itibaren Diyarbakır, Şanlıurfa ve Adıyaman’da cenup yönlerden güçlü yer yer fırtına şeklinde esmesini bekliyoruz.
– Isı, zelzele bölgesindeki illerde bir haftalık periyotta mevsim normallerinin üstünde seyredecek.
– Toz taşınımı ise; zelzele bölgesindeki illerimizde, cumartesi akşam saatlerinden itibaren etkili olacak. Şanlıurfa, Mardin, Elazığ, Malatya, Diyarbakır ve Adıyaman’da yer yer güçlü olacağını tahmin ediyoruz.
– Zelzele bölgesinde önümüzdeki 1 aylık periyotta yağışların ve sıcaklıkların mevsim normalleri üstünde olacağını değerlendiriyoruz.
YAĞIŞI ARTTIRACAK BİR TEKNOLOJİ VAR MI?
Yağış arttırımı mevzusunda dünyada çeşitli ülkelerde bilimsel emekler yapılıyor. Sadece operasyonel olarak kullanılacak seviyede olmadığı Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafınca da ifade ediliyor.
SONUÇ…
Sevgili okurlarım,dünya olarak geç mi kaldık bilmiyorum. Biliminsanları bunun yanıtını verecektir. Sadece bu yaz bizi kuraklık ve su açısından çok açık ki zor günler bekliyor. Tüm dünyanın ve hükümetlerin hızla çeşitli tedbirleri devreye sokması gerekiyor.
– Kuraklık ve iklim değişikliği artık bir organik vaka değil. İnsanın niçin olduğu bir yıkım.
– Türkiye kendi planını yapmalı, kuraklığa ve çölleşmeye karşı tedbirlerini alıp, alternatif oluşturmak zorunda.
– Ormanların korunması ve yangınların önlenmesi ya da yangınlara hızla müdahale ile denetim altına alınması için lüzumlu emekler yapılmalı.
– Tüm dünya sera gazı emisyonlarını düşürmeli, fosil yakıt tüketimini azaltmalı, enerji verimliliğini arttırmalı.
– Akarsular, dereler, sulak alanlar korunmalı.
– Hepimiz suları, akarsuları, denizleri, aslen dünyayı kirletmekten artık vazgeçmeliyiz.
– Kuraklık demek, tarımsal üretimin düşmesi anlama gelir. Hem de ziraat ürünlerinin fiyatlarının artması anlama gelir.
– Bununla ilgili de acil bir fiil planı oluşturulmalı.
– Netice itibarıyla tüm dünyanın karşı karşıya olduğu iklim değişikliği, kuraklık, su problemi, tarımsal ürünlerde azalma sebebiyle Türkiye ilgili kurumları ve biliminsanlarıyla beraber oldukça geç olmadan detaylı bir yol haritası hazırlamalı.
Son Dakika Haberler